Varikosel Nedir?

Varikosel erkek yumurtalıklarından çıkan damarlardaki anormal genişlemelerdir. En sık sol tarafta görülür. Varikoselin önemli bir nedeni arasında internal spermatik ven dediğimiz yumurtalardan gelen toplardamarlarda normalde kalbe doğru olması gereken akımın toplardamarlardaki kapakçıklardaki yetmezlik sonucu geriye dönmesi ve bu damarlarda yüksek basınca ve artmış kan akımına bağlı genişleme olmasıdır. Tüm erkeklerin yaklaşık %10-15 inde varikosel izlenir. Kısırlık problemi yaşayan erkek hastaların %40 ında varikosel saptanmaktadır.

Varikosel embolizasyonu nedir?

Varikosel embolizasyonu bu genişlemiş damarların tıkanması işlemidir. Cerrahi olarak ürologlar açık cerrahi bağlama yöntemi uygulayabilirler fakat embolizasyon yöntemi ameliyatsız bir tedavi yöntemidir ve cerrahi kadar etkindir, daha az ağrılı daha az riskli ve daha hızlı iyileşme zamanına sahiptir.

Varikosel embolizasyon işlemi niçin yapılır?

Varikoseli olan hastalarda yumurtalık bölgesindeki genişlemiş damarlar ağrıya, kozmetik sorunlara (benzetme: solucan torbası) ve yumurtalık ısısını arttırarak kısırlığa ve yumurtalıklarda küçülmeye  yol açabilirler. Bu nedenle tedavi edilmeleri gereklidir.

Varikosel ne zaman tedavi edilir?

Yumurtalıklara giden damarlarda belirgi genişleme ve kaçak varsa ve bunlar kısırlığa, ağrıya, kozmetik problemlere neden oluyorsa tedavi uygulanabilir. Ayrıca önceki cerrahi ameliyat tedavisi uygulanmış hastalarda  yeterli sonuçlar alınamamışsa uygulanabilir.

Varikosel tedavisinde kullanılan yöntemler nelerdir?

Açık cerrahi, laparaskopik cerrahi ve mikrocerrahi gibi cerrahi yöntemler ; antegrad sklerozasyon ve varikosel embolizasyonu yöntemleri bulunmaktadır.

Ameliyatsız varikosel embolizasyonun diğer yöntemlere göre avantajları nelerdir?

Ameliyatsız varikosel embolizasyonu, yani genişlemiş damarın içine girerek tıkanması işlemi 2001 yılından beri kılavuzlara girmiş güvenli ve etkili bir tedavi yöntemidir.

Genel anesteziye gerek yoktur, işlem lokal anestezi ile yapılır ve böylece genel anestezinin oluşturabileceği risk ve komplikasyonlar ortadan kalkar.

Cerrahi yöntemlerde gözükebilen yumurtalık küçülmesi ve yumurtalık zarında sıvı birikmesi gibi riskler yoktur.

Cerrahi yöntemlere göre daha ağrısız bir yöntemdir. Etkinliği ve tedavi başarısı  cerrahi yöntemlere eşittir. Aynı gün taburcu olursunuz ve iyileşme süreciniz cerrahi yöntemlere göre daha kısadır. 

Daha önce cerrahi uygulanmış ve fakat tedavi yetersizliği olan hastalarda başarı ile uygulanabilir.

Hasta memnuniyet oranları ve başkalarına önerme oldukça yüksektir.

Teknik başarı oranı %100 e yakındır.

Varikosel embolizasyonu güvenli ve etkin bir tedavi midir?

Varikosel embolizasyonu, testislerin yakınındaki damarlarda meydana gelen genişlemeleri tedavi etmek için kullanılan minimal invaziv bir işlemdir. Bu işlem genellikle cerrahiye alternatiftir  ve çoğu durumda güvenli ve etkilidir. Çalışmalar, varikosel embolizasyonunun, cerrahiye göre daha az invaziv olduğunu ve daha az yan etkiye neden olduğunu göstermektedir. Ayrıca, embolizasyon işlemi sonrasında iyileşme süreci daha hızlıdır ve hastaların normal aktivitelerine daha çabuk dönmesine olanak sağlar.

Ancak, herhangi bir tıbbi işlemde olduğu gibi, varikosel embolizasyonu da potansiyel riskleri vardır. Bunlar arasında enfeksiyon, kanama, damar yaralanması, emboli ve nadir durumlarda da tekrarlayan varikosel gibi sorunlar yer alabilir.

Genel olarak, varikosel embolizasyonu güvenli ve etkin bir tedavi seçeneği olarak kabul edilir. Ancak, işlem öncesinde doktorunuzla riskler ve faydalar hakkında ayrıntılı bir tartışma yapmak önemlidir.

Varikosel embolizasyon işleminden önce neler gereklidir?

İşlemden önce detaylı bir değerlendirmeniz yapılacaktır. Kan testleri, biyokimya testleri istenecektir. Hormon düzeylerinize bakılacaktır. Doppler ultrason incelemesi ile genişlemiş damarlar değerlendirilecek ve kaçak olup olmadığı tespit edilecektir. Özellikle çift taraflı varikosel varlığında karın içinde buna neden olabilecek başka bir patoloji olup olmadığını aydınlatmak için karın ultrason incelemesi yapılacaktır. Sperm değerlendirmesi için spermiogram testi istenecektir.

1- İşlemden önce hasta en az 8 saat aç olmalıdır. İşlemden 8 saat  önceye kadar sıvı alımı devam etmelidir. Bundan sonra sıvı alımı damar yoluyla yapılacaktır. Acil durumda bu şart aranmaz.

2- İşlemden önce kanın pıhtılaşma özelliklerini gösteren hemostaz testleri (INR, APTT, fibrinojen, trombosit sayımı) ve kan ile bulaşan hastalıklar için (Hbs, HIV ve HCV) testler yapılmış olmalıdır. Hemostaz testleri istenilen seviyede değilse pıhtılaşmayı önleyen ilaçların alımının kesilmesi ve uygun tedavi verilmesi gerekir. Oral antikoagülan ilaç kullanan hastalar işlemden 3-4 gün önce ilaçlarını kesmelidirler.

 3- Kullanılan kontrast madde böbrek hasarı oluşturabileceğinden BUN, kreatinin testleri de yapılmış olmalıdır.

 4- İşlem öncesinde hastanın sürekli kullandığı kalp ve tansiyon ilaçları gibi ilaçları almasına devam etmelidir. Hasta ilaçlarını sabahları alıyorsa az bir miktar suyla içmelidir.

5- Şeker hastası olanlar şeker hastalığı ile ilgili kan şekeri düşürücü ilaçları, aç kaldıkları için almamalıdırlar. Şeker düşürücü olarak metformin(glucophage) kullanan hastalar mutlaka durumu doktoruna bildirmeli, bu ilaç işlemden önce ve sonra 48 saat kullanılmamalıdır.

6- Bazı embolizasyon işlemleri öncesi damardan veya kalçadan koruyucu antibiyotik yapılabilir.

7- İşlem öncesi radyoloji servisine indirilmeden önce ya da işlem öncesi paranteral (damardan veya kas içerisine)sakinleştirici veya gerekirse diğer ilaçlar verilir. Sakinleştirici sizi rahatlatacak ,uyuklamaya neden olmasına rağmen muhtemelen işlem sırasında uyanık olacaksınız.

8- İşlem öncesinde varikoselin detaylı olarak görüntüleme yöntemleri ile ortaya konması ve olası nedenlerinin aydınlatılmaya çalışılması önemlidir.

9- Hastanın yumurtalık bölgesine alacağı radyasyonu en aza indirmek için gerekli önlemler alınacaktır.

Varikosel embolizasyonu işlemi nasıl Yapılır?

Hastaya uygun pozisyon verildikten sonra ve sterilizasyondan sonra ya kasık bölgesindeki ana toplardamar ya da sağ boyun bölgesindeki ana toplardamardan girilir. İnce borular ve teller yardımı ile testislerden gelen kanın internal spermatik venler aracılığı ile döküldüğü noktalar tespit edilir. Bu noktalarda ıkınma hareketi (valsalva manevrası) ile kaçak tespit edilir. Genişlemiş damarlar ve kollateral damarlar ortaya konur. Yumurtalıklarla karın arasında kapalı bir geçiş noktası olan inguinal kanal seviyesine ilk koiller (metalik küçük pıhtılaştırıcı sarmallar)  yerleştirilir ve damar büzüştürücü ilaç (aterosklerol) verilir. Daha sonra bu işlem pelvis 1/3 üst kısımda, internal spermatic venin katılım yerinin 2 cm aşağısında ve kollateral ağızlaşmalarında tekrarlanır.

Varikosel embolizasyonu işleminin riskleri ve komplikasyonları nelerdir?

1- Giriş yerine bağlı komplikasyonlar: kanama, enfeksiyon (< %1)

2- İşleme bağlı komplikasyonlar:

Embolizan maddelerin hedef dışı alanlara yer değiştirmesi, damar yaralanması-yırtılması-iltihabı (< %1)

3- Kontrast maddeye bağlı komplikasyonlar

4-Sırt ve böğür ağrısı (hastaların %10 unda görülür ve ağrı kesicilere cevap verir).

5- Yumurtalıktaki damarların iltihabı, yumurta iltihabı, yumurtayı saran zarlar arasında sıvı birikmesi.

Varikosel embolizasyonu işleminden sonra yapılması gerekenler:

İşlem bittikten sonra giriş yeri el ile basılarak kanama durdurulacaktır.

Hasta işlem sonrası en az 3 saat yatakta gözlem altında tutulacaktır. İşlemden sonra aksi söylenmedikçe yemek yenilebilir. Kontrast maddenin bazı yan etkilerinin oluşmaması için bol miktarda sıvı alımı faydalı olacaktır.

Hasta en kısa sürede (günler içerisinde)  normal hayatına geri dönebilecektir. Kısırlık araştırılan çiftlerin yaklaşık %40 ında gebelik izlenebilecektir. Teknik başarı oranı %100 e yakındır. İşlem sonrası 3. Ayda doppler ultrasonla takip edileceksiniz. İşlem sonrası 6. Ayda spermiogram testi istenecektir. İşlem sonrasında ağrı kesici ve antibiyotik gibi ilaçları kullanmanız istenebilir.

Varikosel embolizasyonu ile ilgili sık sorulan sorular

Bende iki taraflı varikosel var tedavi edilebilir mi?

Evet. İki taraflı varikosel tek ve aynı seansta başarılı bir şekilde tedavi edilebilir.

Her varikosel tedavi edilmeli midir?

Hayır. Ağrı, kısırlık gibi sorunlara  ve şikayete yol açamayan varikoseller işlem uygulanmadan takip edilebilir.

Varikosel embolizasyonu sperm sayı ve kalitesini kesinlikle arttırır mı?

Yapılan pek çok çalışma varikosel embolizasyonu sonrasında hastaların sperm sayı ve kalitesinde belirgin bir artışı ortaya koymuştur. Ama kesinlikle %100 arttırır diyemiyoruz çünkü bunda başka patoloji ve rahatsızlıkların da etkisi olabilir. Daha önce kısır olan erkek hastaların yaklaşık %50 sinde tedavi sonrasında başarılı gebelik bildirilmiştir.

Varikosel embolizasyonu cinsel fonksiyonlarımı etkiler mi?

Hayır. Böyle bir durum bildirilmemiştir.

İşlem sonrasında ne zaman ilişkiye girebilirim?

İşlemden 1-2 hafta sonra ilişkiye girebilirsiniz.     

İşlem sonrasında belirgin düzelmeler ne kadar zamanda görülmeye başlar?

İşlem sonrasında belirgin düzelmeler 3. Aydan sonra görülmeye başlar ve 6. Aydan sonra belirgin hale gelir.

İşlem sonrasında tekrarlama olasılığı var mı?

Evet çok çok az da olsa işlem sonrasında tekrarlama olasılığı yeni damar gelişimine bağlı olarak gözükebilir. Ama aynı riskler çok daha fazla olmak üzere ameliyatta da vardır. Tekrarlayan yer tekrar tıkanabilir.

Daha önce ameliyat oldum tekrarladı varikosel embolizasyonu uygulanabilir mi?

Evet daha önce cerrahi olmuş ve tekrarlamış hastalarda varikosel embolizasyonu oldukça başarılı bir şekilde uygulanabilir.

Röntgen ya da işlemde kullanılan radyasyon yumurtalara zarar verir mi?

Aldığınız radyasyon zarar vermeyecek kadar azdır. Bununla beraber yumurtaları tamamen korumak için üstüne kurşun bariyer koyuyoruz.

Ameliyatta yumurtalığın üst kısmına kesi yaptılar ve iz kaldı, bu işlemde de var mı?

Hayır. Varikosel embolizasyon işleminde cerrahi kesi yapılmaz. İz görülmez. Ameliyat değildir.

Varikosel kendiliğinden kaybolur mu?

Hayır kaybolmaz.

Varikosel embolizasyon işlemi kim tarafından yapılmaktadır?

Bu işlem girişimsel radyologlar tarafından yapılmaktadır.

Bu işlemde kullanılan tıkayıcı maddelerin vücuda zararı var mıdır?

Hayır yoktur.

Varikosel embolizasyon işlemi ne kadar sürer?

Ortalama 30-45 dakika sürmektedir