İç organ tümörlerinin perkütan ablasyonu
-
Ameliyatsız EK Kanser Tedavileri- Perkütan Ablasyon
Perkütan ablasyon (Ciltten iğne ile girilerek yapılan kanser tedavisi) nedir?
Kanser tedavilerinde her zaman güncel gelişmeler olmaktadır. Bu güncel gelişmelerden bir tanesi de ablasyon yani tümör dokusunu yok etmeye yönelik iğnelerle yapılan tedavilerdir. İğne benzeri problar kullanılarak görüntü kılavuzluğunda uygulanan en az hasar verici ablatif tedaviler hem termal (ısı bazlı, radyofrekans [RF], mikrodalga, lazer ve kriyoablasyon…) hem de termal olmayan (yani kimyasal ablasyon ve geri döndürülemez elektroporasyon) tekniklerini içerir. Bu tedaviler, karaciğer, böbrek, akciğer ve kemiğin birincil ve ikincil kanserleri dahil olmak üzere çok çeşitli tümör tiplerinde ve dokularında kanserli dokuyu azaltmak ve yok etmek için yaygın ilgi görmüş ve birçok durumda geniş klinik kabul görmüş güvenli ve etkili tedavilerdir. Bu tedaviler kemoterapi, cerrahi, radyoterapi, TAKE,TARE gibi diğer kanser tedavi yöntemleriyle kombine olarak da uygulanabilmektedir.
Perkütan ablasyon yöntemleri deneysel bir yöntem midir?
Hayır. Bu işlemler uzun yıllardır kılavuzlara, yayınlara ,rutin uygulamalara girmiş güvenli ve etkili bir yöntemlerdir. Artık normal kemoterapiye ek olarak kemoterapi tedavisine en iyi yanıtın olduğu dönemlerde diğer yöntemlere ek olarak kombine tedavi şeklinde önerilmektedir.
Perkütan ablasyon işlemleri niçin yapılır?
Kanser veya tümör dokusu müdahele edilmediğinde büyüme ve vücuda yayılma eğilimindedir. Bunlar ise hastanın yaşamının sonlanmasına neden olabilmektedir. Perkütan ablasyon işlemleri de kanser dokusunun büyümesini ve yayılmasını engelleyebilmek için mevcut tedavilere ek olarak uygulanır.
Kanser dokusu içerisindeki tüm canlı kanser hücrelerini yok etmek en önemli hedeftir. Perkütan ablatif tedavilerin geleneksel cerrahi yöntemlere göre önemli bir avantajı, yalnızca minimum miktarda normal dokuyu çıkarma veya yok etme potansiyelidir. Mümkün olan en az doku kaybıyla kanseri tedavi edebilmek erken karaciğer yetmezliğinin görüldüğü sirotik hastalardaki karaciğer kanserine müdahele etmek; böbrek fonksiyonlarının sıkıntılı olduğu börek tümörlerinde böbrek hücrelerini koruyarak tedavi etmek; sınırlı solunum kapasitesine sahip akciğer hastalarında akciğer kanserleri ile mücade etmek gibi durumlarda pek çok avantaj sağlar.
Perkütan ablasyon işlemleri kimlere yapılır?
Bu tedaviler birincil ve ikincil (metastatik) karaciğer, akciğer, böbrek, kemik doku, tiroid, lenf nodu … kanserleri olan hastalarda mevcut tedavilerle birlikte veya ek olarak yapılır. Bazı durumlarda ilk seçenek tedaviyi oluştururlar.
Kaç tür perkütan ablasyon tedavi işlemi vardır?
1-Perkütan alkol ablasyon
2- Perkütan rf ablasyon
3- Perkütan mikrodalga ablasyon
4- Perkütan krioablasyon (dondurma tedavisi)
5- Perkütan laser ablasyon
6- Ultrasonik ablasyon
7- Geridönüşümsüz elektroporasyon
gibi farklı ablasyon teknikleri mevcuttur.
Perkütan ablasyon işlemleri nasıl uygulanır?
Perkütan ablasyon işlemleri genellikle anestezi ve ağrı kontrolü altında ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi, mr ve floroskopi gibi görüntüleme yöntemleri ile ciltten ince iğneler yardımı ile girilip hedef tümöre ulaşıp etrafında 1 cmlik güvenli zonu bırakmak üzere enerji tranferi ile uygulanır. Isıtma ya da yakma yöntemlerinde tümör dokusu ölümünü sağlamak için 4-6 dakika boyunca 50-54 derece sıcaklığa ulaşmak yeterlidir.
Perkütan ablasyon işleminin risk ve komplikasyonları nelerdir?
Akciğer tümörlerinin ablasyon işlemleri için:
Pnömotoraks (akciğer zarları arasında hava birikmesi, %15 ),Hemoptizi (kan kusma%3 ) ;Nöropati (sinir hasarı %3), Ağrı, Ateş, Enfeksiyon/apse, kavitede mantar enfeksiyonu gelişimi), Bronkoplevral fistül ; İşlemle alakalı ölüm oranı % 0.5.
Karaciğer tümörlerinin ablasyon işlemi için;
Batın içi kanama, karaciğer absesi, intestinal perforasyon, pnömo-hemotoraks ve safra kanalı darlığı (hepsi ayrı ayrı %2-3 arasında); ateş, asemptomatik plevral effüzyon; İşlemle alakalı ölüm oranı % 0.5.
Böbrek tümörlerinin ablasyon işlemi için;
Kanama ( %30),kan işeme, böbrek çevresinde kanama, idrar kaçağı (%1-2), sinir hasarı (%1), cilt yanıkları (%1), enfeksiyon, abse, sepsis (%1), İşlemle alakalı ölüm oranı % 0.5.
Kemik tümörlerinin ablasyon işlemi için;
Sinir hasarı, enfeksiyon-abse-sepsis, cilt yanıkları, kanama, komşu eklem kıkırdağında nekroz (%2-5); İşlemle alakalı ölüm oranı % 0.5.
Ortak olarak, hedeflenen dokuya girilirken komşu organ, doku, lenf sistemi, damar ve sinirlerde yaralanma (%1-2); ablasyon işleminin hedef dışı alanlara taşması (%2-3)
kontroller nasıl yapılır?
Medikal Onkoloji doktoru takibinde 1.-3.6-.12. aylarda ve takip eden yıllarda BT,MR ve PET BT görüntüleme yöntemleri ve kan değerleri ile kontroller yapılır.
Bu işlemler diğer tedavilere engel midir?
Hayır. Diğer tedavilerle kombine bir şekilde gerçekleştirilebilir.