İÇORGAN TÜMÖRLERİNİN SOĞUK-SICAK İLE (KRİOABLASYON, THERMOABLASYON), RADYO DALGASI İLE (RADYOFREKANS ABLASYON, MİKRODALGA ABLASYON) VE ELEKTRİK AKIMI (İRREVERSİBLE ELEKTROPORASYON)İLE TEDAVİSİ

TERMAL ABLASYON((RADYOFREKANS ABLASYON, MİKRODALGA ABLASYON)  

 Termal Ablasyon Tedavisi  Nedir?

Dokuda harabiyet oluşturmak için vucudun belirli bölgelerine ısı uygulanmasıdır.

Niçin Yapılır?

Dokuda hastalıklı kısımlarda ısı etkisi ile hücre ölümüne yol açarak iyileşme sağlamak için yapılır.

Nasıl Yapılır?

İşlem genellikle lokal anestezi ve şuurlu sedasyon  ile yapılır. Özel durumlarada  genel anestezi uygulanabilir.İşlem sahasına uygun temizlik yapıldıktan sonra steril(mikropsuz) örtü örtülür. Giriş yerine ağrı duyusunu ortadan kaldıran ilaç(lokal anestezik) enjekte edilir.  Özel iğne görüntüleme kılavuzluğunda uygulanacak doku içine yerleştirilir. İğne aracılığı ile dokuya enerji verilerek ısıtma işlemi yapılır. İğne çıkarılarak işlem sonlandırılır. İşlem genellikle 1-3 saat sürer.

Termal Ablasyonİşleminin Riskleri ve Komplikasyonları:

1-      Ağrı

2-      Kanama

3-      Organ zedelenmesi: Barsak delinmesi, pnömotoraks(akciğerin sönmesi), Safra yolu zedelenmesi(safra yolunda daralma, safra kaçağı), damarda zedelenme, plevral sıvı(göğüste sıvı toplanması), pnömotoraks(akciğerlerin sönmesi)

4-      Infeksiyon: apse(şeker hastalığı ve bazı safra yolu ameliyalılarında sıktır), septisemi(vucuda  enfeksiyonun yayılması), peritonit(karın zarı iltihabı).

5-       Postablasyon sendromu(karın ağrısı,halsizlik,ateş,kusma belirtileri işlemden 3-5 gün sonra başlar ve birkaç gün veya hafta sürer)

6-      Tümörün iğne giriş yolunda yayılması

7-      İşlem nedeniyle ölüm(%0,1-0,5)

8-      Karaciğer yetmezliği

9-      Topraklama yanığı

Termal Ablasyon,  Önce Yapılması Gerekli İşlemler:

İşlem öncesi en az 6 saat açlık gerekir.

Hastada kanama bozukluğu olmamalıdır. Bunu belirlemek için kan testleri yapılır.

İşlem öncesi hastayı rahatlatmak için damardan ilaç verilebilir.

İşlemden Sonra Yapılması Gerekli İşlemler:

Hasta işlem sonrası en az 12 saat yatak istirahatı yapacaktır. Bu sırada düzenli olarak kan basıncı ve nabız ölçümleri yapılacaktır.

 

IRREVERSIBLE  ELEKTROPORASYON (IRE) TEDAVİSİ

Nedir?

IRE cerrahi olarak müdahale edilemeyen ve bilinen lokal ablatif tedavi yöntemleriyle tedavi edilemeyen, damar invazyonu gözlenen, komşu kritik organlara zarar verilmesinden korkulan pek çok tümörde güvenli ve etkin olarak kullanılan bir tedavi yöntemidir.

Hücre zarı geçirgenliği olan hücrelere iki elektrik yüzeyi arasında Düşük Enerjili Doğru Akım (LEDC) uygulayarak bir elektrik alanı oluşturulursa hücre zarlarında geçici veya kalıcı geçirgenlik sağlanabilir. Buna Elektroporasyon denir. Hücre zarı, iyonlar ve organik moleküller için seçici bir şekilde geçirgendir ve hücrelere giren ve hücrelerden çıkan maddelerin hareketini kontrol eder. Fosfolipid çift katman dokusu bulunmayan nonsellüler ya da hiposellüler dokular IRE den etkilenmezler. Safra yolları ve vasküler yapılar gibi kollajen içeren dokular korunur. Elektroporasyon, bir elektriksel alan kullanarak hücre zarında nano-porlar / “delikler” oluşturma süreci olarak tanımlanabilir. Elektrik alan genişliğinin (amplitude) ve süresinin (duration) bir işlevi olarak, geçirimli hale getirme geri dönüşümlü ya da geri dönüşümsüz olabilir. Dokudaki geri dönüşümsüz elektroporasyonu uyarmak için gerekli elektrik palsları, geri dönüşümlü elektroporasyon için gerekli elektrik palslarından boyut ve süre olarak daha büyüktür.

AVANTAJLAR:

Termal nekroz izlenmez bu da çevre dokularda fibröz ve skar doku oluşumunu önler. Termal bir etkisi olmadığından IRE işlemi sırasında oluşturulan elektrik alanı bölgelerinde bulunan termal bakımdan hassas kapsüler zarlar, damarlar, safra kanalları ve nörovasküler demetler gibi bazı bağ dokularıyla,nörolojik dokular korunabilmektedir.

Termal nekrozda, protein denaturasyonu sonucunda dokuların kollajenöz matrixinde yıkım izlenir. Bu da barsak, duktal yapılar, kritik vasküler yapılar gibi komşu hayati organlarda ciddi komplikasyonlara yol açar.

İRE deki doku mimarisinin korunması felsefesi,

            İmmun sistemin hızla uyarılmasına

            Ölü hücrelerin hızla temizlenmesine ve

            Normal dokunun hızla rejenerayonuna neden olur.

Kemoterapi ile beraber kullanıldığında reversible elektroporasyon bölgesindeki kemoterapi etkisiyle sinerjik etki gösterir.

İşlem sonrası  ağrı çok azdır veya hiç yoktur.

“Heat/cold sink etkisi” yoktur.

Kısa ablasyon zamanına sahiptir.

Çok iyi demarkasyon hattına sahiptirler.

Görüntüleme eşliğinde ablasyon zonu gerçek zamanlı görülebilir.

Niçin Yapılır?

IRE cerrahi olarak müdahale edilemeyen ve bilinen lokal ablatif tedavi yöntemleriyle tedavi edilemeyen, damar invazyonu gözlenen

            pankreas kanserlerinde,

            damar ve safra yolu komşuluğundaki HCC ve metastatik karaciğer tümörlerinde,

            santral yerleşimli böbrek tümörlerinde,

            prostat nörovasküler demetini etkileyen prostat kanserlerinde,

            hava yollarına ve büyük damarlara yakın yerleşimli santral akciğer tümörlerinde

önemli bir tedavi seçeneğidir.

 

İmplante edilmiş kalp pili ya da defibrilatörler bulunması halinde, göğüs bölgesindeki lezyonların ablasyonunda, İmplante edilmiş elektronik cihazlar ya da implante edilmiş metal parçalı cihazların yakınındaki lezyonların ablasyonunda, Göz kapakları dahil olmak üzere, gözlerdeki lezyonların ablasyonunda, Hastanın Epilepsi ya da Kardiyak Aritmi geçmişi olması durumunda ve yakın zamanda miyokard enfarktüs (kalp krizi) geçmişi olması durumunda uygulanamaz.

 

Nasıl Yapılır?

Uygun sterilazasyon sağlandıktan sonra tedavinin yapılacağı bölgelere iğne şeklinde problar yerleştirilerek işlem uygulanır. Bu esnada hasta genel anestezi altındadır ve kalp atımı senkronize bir şekilde uygulama yapılır.

 

 

İşleminin Riskleri ve Komplikasyonları

1- Kardiak aritmi ve toksisite

2- Kanama

3- Yara enfeksiyonu, abse

4- Pnömoni,

5- Bulantı ve kusma

6- İRE uygulanan organdaki işlem sonrası komplikasyonlar  (safra yaralanması, kaçağı, fistül; pankreatik kaçak, fistül, geçici organ yetmezliği)

7- Damarsal komplikasyonlar

8- Genel anesteziye bağlı komplikasyonlar

9- Yetersiz ablasyon

10- Nüks

11- Ölüm (1000 de birin altında risk)

Önce Yapılması Gerekli İşlemler:

1- İşlemden önce hasta en az 8 saat aç olmalıdır. İşlemden 8 saat  önceye kadar sıvı alımı devam etmelidir. Bundan sonra sıvı alımı damar yoluyla yapılacaktır. Acil durumda bu şart aranmaz.

2- İşlemden önce kanın pıhtılaşma özelliklerini gösteren hemostaz testleri (INR, APTT, fibrinojen, trombosit sayımı) ve kan ile bulaşan hastalıklar için (Hbs, HIV ve HCV) testler yapılmış olmalıdır. Hemostaz testleri istenilen seviyede değilse pıhtılaşmayı önleyen ilaçların alımının kesilmesi ve uygun tedavi verilmesi gerekir. Oral antikoagülan ilaç kullanan hastalar işlemden 3-4 gün önce ilaçlarını kesmelidirler.

 3- Kullanılan kontrast madde böbrek hasarı oluşturabileceğinden BUN, kreatinin testleri de yapılmış olmalıdır.

 4- İşlem öncesinde hastanın sürekli kullandığı kalp ve tansiyon ilaçları gibi ilaçları almasına devam etmelidir. Hasta ilaçlarını sabahları alıyorsa az bir miktar suyla içmelidir.

5- Şeker hastası olanlar şeker hastalığı ile ilgili kan şekeri düşürücü ilaçları, aç kaldıkları için almamalıdırlar. Şeker düşürücü olarak metformin(glucophage) kullanan hastalar mutlaka durumu doktoruna bildirmeli, bu ilaç işlemden önce ve sonra 48 saat kullanılmamalıdır.

6- Bazı işlemler öncesi damardan veya kalçadan koruyucu antibiyotik yapılabilir.

7- İşlem esnasında genel anestezi altında olacaksınız.

8- Detaylı kardiyolojik muayene

Sonra Yapılması Gerekli İşlemler

     İşlem bittikten sonra giriş yeri el ile basılarak kanama durdurulacaktır. Kanama durdurulduktan sonra tekrar kanama olmaması için, giriş yeri üzerine bandaj yapılacaktır.

     Hasta işlem sonrası en az 4 saat yatakta yatacaktır ve bacağını bükmeden düz olarak yatacaktır. Bu süre zarfında ihtiyaçları için kalkmayacaktır. İşlemden sonra aksi söylenmedikçe yemek yenilebilir. Bazı yan etkilerinin oluşmaması için bol miktarda sıvı alımı faydalı olacaktır. Hasta bir süre hastanede gözlem altında tutulacaktır.