BASURUN (HEMOROİDİN) AMELİYATSIZ ANJİYO İLE TIKAMA TEDAVİSİ

Basur tedavisinde ameliyatsız tedavi: Hemoroidal arter embolizasyonu  (Genişlemeye yol açan basur damarlarının atardamar yolundan girilerek tıkanması işlemi)

Bu tedavi yöntemi yoğun makat kanaması olan hastalar için uygundur. Yoğun kanamanız yoksa diğer tedavi yöntemlerini araştırabilirsiniz.

Basur nedir, niye oluşur ?

Basur makat bölgesindeki damar ağlarının genişlemesidir. Toplumda oldukça yaygın olarak görülür . Neredeyse her iki kişiden birinde mevcuttur. Basurun temel oluşum mekanizması anüs bölgesindeki atardamarlarla toplardamarlar arasında oluşan çevre destek dokusunun yetersiz kalması nedeni ile yüksek basınçlı bağlantı ve buna bağlı olarak anüsteki ve rektumdaki toplardamarlar ağlarındaki ağrılı genişlemedir.

Basur ne zaman tedavi edilir?

Toplumda oldukça yaygın olarak görülen basur hastalığı, hastaların büyük bir kısmında herhangi bir şikayete neden olmaz. Çok büyük bir kısmı da ilaç tedavisine yanıt verir. İlaç tedavisine yanıt vermeyen, kanamaya, kansızlığa, ağrı, kaşıntıya neden olan basurun tedavi edilmesi gerekmektedir.

Basur tedavisinde kullanılan yöntemler nelerdir?

Basur tedavisinde yer alan yöntemler arasında band ligasyon, skleroterapi, koagülasyon, doppler aracılıcı damar bağlanması ve diğer cerrahi yöntemler yer almaktadır.

Basur tedavisindeki yenilikler

Basur tedavisinde her geçen gün yeni tedavi yöntemleri ortaya çıkmaktadır. Fakat bu tedavilerin büyük bir kısmı anüs yoluyla uygulanan tedavilerdir ve hastaya konfor açısından rahatsızlık vermektedir. Hemoroidal arter embolizasyonu ( Genişlemeye yol açan basur damarlarının atardamar yolundan girilerek tıkanması işlemi) oldukça yeni ,etkili, güvenli ve ameliyata gerek göstermeyen tedavidir. Bu  tedavi Girişimsel Radyologlar tarafından uygulanmaktadır.

Hemoroidal arter embolizasyonu yönteminin diğer yöntemlere göre avantajları nelerdir?

Basur tedavisi için halen uygulanan ameliyatlı ve ameliyatsız yöntemler sadece genişlemiş damarlara (toplardamarlara) yöneliktir. Halbuki asıl problem bu bölgedeki atardamarlarla toplardamarlar arasındaki genişlemiş bağlantılar ve basınç artışıdır. Bu nedenle sadece genişlemiş damarlara (toplardamarlara) yönelik yapılan tedavilerde başarı oranı daha düşük ve tekrarlama oranı daha fazladır. Hemoroidal arter embolizasyonu yöntemi makat yoluyla yapılmayan, yaklaşık 15-20 dakika gibi kısa sürede yapılabilen, işlem öncesinde ve sonrasında konforlu bir tedavidir. İşlem günü eve gönderilirsiniz ve iyileşme süresi daha kısadır. Daha önce başka tedaviler uygulanmış hastalarda yetersiz yanıt varsa bu tedavi rahatlıkla güvenli ve etkili bir şekilde uygulanabilir. Hastalarımızın büyük bir kısmını by hastalar oluşturmaktadır.

Tedavi nasıl yapılır?

Tedavinin temel mantığı şöyledir: Kasıktaki atardamardan girilerek basur damarlarını oluşturan ve besleyen atardamara tıkayıcı bir madde verilir bu da 1 hafta içinde ve sonrasında genişlemiş basur damarlarında sönmeye neden olur. Bu damarların tıkanması bölgedeki organlarda beslenme bozukluğuna neden olmamaktadır. İşlem süresi yaklaşık 20 dakikadır ve ağrısız acısız bir işlemdir. Hasta işlemden sonra aynı gün taburcu edilmekte ve günlük hayatına devam edebilmektedir. Tedavi anüs yoluyla uygulanmadığından hastalar tedaviyi daha rahat tolere edebilmektedirler. Tedavi hastada şikayete neden olan her türlü evredeki basur için uygulanabilir.

İşleme bağlı beklenenler, risk ve komplikasyonlar nedir nedir?

Beklenen durumlar:

Damar tıkama işlemi biter bitmez çok acil bir şekilde tuvalete gitme ihtiyacınız doğacaktır. Tuvalete gittiğinizde muhtemelen bir şey çıkaramayacaksınız. Bu aşamada tuvalete kesinlikle tek başınıza gitmemeniz gerekir. Tansiyonunuz düşebilir.

İşlemden sonra ilk 8-10 kez tuvalete çıkışınızda oldukça zorlanacaksınız. Bu da yaklaşık 1 hafta kadar sürmektedir. Tuvalete gittiğinizde tuvaletinizi yaparken  yapmakta zorlanma, terleme, gerginlik, anksiete, sıkıntı, tansiyon düşmesi ve ağrı yaşayabilirsiniz. Bu durum 1 hafta içinde azalarak kaybolacaktır.

İşlem sonrasında ağrı ,tedavi edilen bölgenin oksijensiz kalmasına bağlı olarak gelişir ve genellikle ağrı kesiciler ile kontrol altına alınabilir. Ağrı 1 hafta 10 gün kadar sürebilir ve nadiren hastanede yatarak tedavi gerektirebilir. Ağrı karında gerginlik, sıkışma hissi, gaz sıkışması, barsak spazmı şeklinde görülebilir ve böğürlere doğru ya da kürek kemiklerinin altına doğru uzanabilir. Gerekli ilaçlar size verilecektir.

İşlemden sonra daha önce kanamanız olmasa bile basur memesi dokusundaki artık dokuların atılmasına bağlı olarak özellikle ilk haftada olan ve nadiren 3 aya kadar uzayabilen makat kanamalarınız olabilir. Bu kanamalar basur kanamasında olan yüksek hızlı pembe kırmızı renkli kanamadan farklı olarak koyu kahverengi renkte ve düşük akımlı olacaktır.

Riskler ve komplikasyonlar:

İşlem sırasında yaşınıza ve mevcut sağlık durumunuza bağlı olarak aşağıdaki bazı riskler ve istenmeyen durumlar ortaya çıkabilir. Tedaviye bağlı risk ve komplikasyon oranları %5 in altındadır.

1- Enfeksiyon: Apse, sepsis (%2). Antibiyotik tedavisi önleme amaçlı olarak verilmektedir.

2- Embolizasyon alanında iskemi (%4). Kalın barsağın son kısmında, rektum ve makatta küçük yaralar açılabilir. Bu yaralar 3 ay içinde hiçbir tedavi almasanız da kapanacaktır. Çok nadiren tedavi ve ileri müdahele gerektirebilir.

3- Hedef dışındaki bölge ya da organın kasıtsız embolizasyonla tıkanması (%3). Böyle bir durumla karşılaşılırsa kalın barsağın daha yukarı kesimlerinde küçük yaralar ve darlıklar oluşabilir. Çoğu kez müdahele gerektirmez.

4- Kasık atardamarı giriş yerinde ve ilerdeki damarlarda zedelenme yaralanma (%1). Gerekli müdaheleler yapılacaktır.

5 - Kontrast madde reaksiyonları (%1).

İşlemden önce yapılması gerekenler:

İşlemden önce detaylı değerlendirme, muayene, kan tetkikleriniz, biyokimya tetkikleriniz yapılacaktır. Kolon bölgesininin detaylı araştırılması için kolonoskopi tetkikiğinizin yaptırılmış olması ve basurun yaygınlığının gösterilmiş olması gerekmektedir. Çünkü basur kanaması ile karıştırılabilen iyi ve kötü huylu kolon hastalıkları olabilmektedir. Bu nedenle diğer nedenlerin ekarte edilmesi ve kanamanın basura bağlı olduğunun ortaya konması gereklidir. Ayrıca karın içindeki diğer hastalıkları ekarte etmek için karın ultrason tetkiği ve makat bölgesine giden damarların değerlendirilmesi için bilgisayarlı tomografi ile anjiyografi işlemi uygulanacaktır. İşlem öncesinde hastalığın yaygınlık ve derecesini tespit etmek için Fransız kanama skorlaması, Yaşam kalitesi değerlendirme testi, Golingher hemoroid sınıflaması gibi bir takım test ve değerlendirmeleri doldurmanız istenecektir.

1- İşlemden önce hasta en az 8 saat aç olmalıdır. İşlemden 8 saat önceye kadar sıvı alımı devam etmelidir. Bundan sonra sıvı alımı damar yoluyla yapılacaktır. Acil durumda bu şart aranmaz.

2- İşlemden önce kanın pıhtılaşma özelliklerini gösteren hemostaz testleri (INR, APTT, fibrinojen, trombosit sayımı) ve kan ile bulaşan hastalıklar için (Hbs, HIV ve HCV) testler yapılmış olmalıdır. Hemostaz testleri istenilen seviyede değilse pıhtılaşmayı önleyen ilaçların alımının kesilmesi ve uygun tedavi verilmesi gerekir. Oral antikoagülan ilaç kullanan hastalar işlemden 3-4 gün önce ilaçlarını kesmelidirler.

 3- Kullanılan kontrast madde böbrek hasarı oluşturabileceğinden BUN, kreatinin testleri de yapılmış olmalıdır.

 4- İşlem öncesinde hastanın sürekli kullandığı kalp ve tansiyon ilaçları gibi ilaçları almasına devam etmelidir. Hasta ilaçlarını sabahları alıyorsa az bir miktar suyla içmelidir.

5- Şeker hastası olanlar şeker hastalığı ile ilgili kan şekeri düşürücü ilaçları, aç kaldıkları için almamalıdırlar. Şeker düşürücü olarak metformin(glucophage) kullanan hastalar mutlaka durumu doktoruna bildirmeli, bu ilaç işlemden önce ve sonra 48 saat kullanılmamalıdır.

6- Damardan veya kalçadan koruyucu antibiyotik yapılabilir.

7- İşlem öncesi radyoloji servisine indirilmeden önce ya da işlem öncesi paranteral (damardan veya kas içerisine)sakinleştirici veya gerekirse diğer ilaçlar verilir. Sakinleştirici sizi rahatlatacak, uyuklamaya neden olmasına rağmen muhtemelen işlem sırasında uyanık olacaksınız.

İşlemden sonra yapılacaklar:

 İşlem bittikten sonra giriş yeri damar kapatıcı ile kapatılacaktır. Hasta işlem sonrası en az 3 saat yatarak takip edilecek ve olası erken komplikasyonlar açısından yakın takip edilecektir. Aynı gün taburcu edileceksiniz.  İşlemden sonra aksi söylenmedikçe yemek yenilebilir. Kontrast maddenin bazı yan etkilerinin oluşmaması için bol miktarda sıvı alımı faydalı olacaktır.  Taburcu edilirken antibiyotik, mide koruyucu, ağrı kesici, gaz giderici ve spazm çözücü ilaçlarınız verilecek ve bunları en az bir hafta süreyle kullanmanız istenecektir. İşlemden sonra 3-6. Aylarda kontrol kolonoskopi ve ultrason incelemeleriniz yapılacaktır.

Hemoroidle ilgili sık sorulan sorular:

Hemoroid Hastalığına neler sebep olur?

Öncelikle genetik ve edinsel yatkınlıklar olmak üzere , aşırı ıkınma, kabız olma, karın içi basıncı arttıran durumlar, uzun süre tuvalette kalma, gebelik gibi durumlar basura neden olabilir.

Hemoridal arter embolizasyonu sonrasında basur tekrarlar mı?

Bu tedavi sonrasında basurun tekrarlama olasılığı diğer yöntemlerden farklı olarak yok denecek kadar azdır. Ancak ve ancak bu bölgeye doğru yeni damar gelişimi olması durumunda nadiren söz konusu olabilir. Böyle bir durumda tekrar tedavi uygulanır.

Hemoroidal arter embolizasyon tedavi yöntemi diğer tedavilerin yapılmasına engel olur mu?

Hayır. Aksine diğer tedavileri kolaylaştırır.

Hemoroidal arter embolizasyon tedavisi sonrasında dışkıyı ve gaz çıkarmayı tutamama gibi problemler olabilir mi?

Hayır. Özellikle cerrahi tedaviler gibi diğer tedavi yöntemlerinden farklı olarak hastalarda gaz ve gayta tutamama problemleri olmaz.

Bu tedavi öncesinde kolonoskopi yaptırmak zorunlu mudur?

Evet. Çünkü bazen basura bağlı şikayetler kalın barsakların diğer iyi ve kötü huylu hastalıkları ile karışabilmektedir. Bu nedenle yapılması zorunludur.

Bu basur yastıkçıklarının kapatılması işlevlerini etkiler mi?

Normalda bu yastıkçıklar dışkı pasajını kolaylaştırma fonksiyonuna sahiptirler. Ama genişlediklerinde fonksiyonlarını kaybederler. Bu nedenle kapatılmalarında vücut işlevi açısından bir risk yoktur.

Hemoroid arter embolizasyonu iç ve dış hemoroidlerin ikisinde de uygulanabilir mi?

Evet. Oluşum mekanizması aynı olduğundan her ikisinde de uygulanabilir.

Hemoroidal arter embolizasyonu işleminde tek seans yeterli midir?

Evet tedavi tek seferde yaklaşık 15-20 dakikada yapılabilmektedir.

Daha önce başka tedaviler uygulattım ama sıkıntılarım devam ediyor , bu işlem uygulanabilir mi?

Evet. Hastalarımızın büyük bir kısmını daha önceki tedavilerinden yeterli fayda görmemiş hastalar oluşturmakta.

Her hastada bu işlem uygulanabilir mi?

Toplumda hemoroid çok yaygın olduğu için her hastaya öncelikle bu işlemi önermiyoruz. Hemoroidin sizde şikayetleri yol açması gerekli. Bunların arasında kanama, ağrı, kaşıntı, yaşam kalitesinin bozulması gibi durumlar var. İlk başta yaşam koşulları, beslenme ve tuvalet alışkanlıklarını düzenleyici öneriler ve krem-merhem-hap gibi ilaç tedavileri ile kontrol altına alınmasını öneriyoruz. Tüm bunlara rağmen şikayetleriniz devam ediyor ve hayat kalitenii düşürüyorsa o zaman hemoroidal arter embolizasyonu işlemini öneriyoruz.

Hemoroidal arter embolizasyonu kalıcı çözüm sunar mı?

Evet. Çünkü diğer tedavilerde sadece genişlemiş damarlara yönelik işlemler yapılırken bu tedavi hastalığı oluşturan esas patolojiyi tedavi etmektedir. Ucunda balon olan musluğa takılmış bir hortum düşünün. Diğer tedavilerde hortumun ucundaki genişlemiş balona yönelik işlemler yaparken, hemoroidal arter embolizasyonu musluğu kapatmaktadır.

Prof.Dr.Fahrettin Küçükay ESOGÜ Tıp Fakültesi Girişimsel Radyoloji bölümü Kat 0

ESOGÜ Meşelik Yerleşkesi 26480 ESKİŞEHİR  0 222 239 29 79 dan 2860

Tıbbi Dokümantasyon- Danışman- Sekreterlik:

Tülay Başal

0531 9040389

0530 8205854

Girişimsel radyoloji sekreterlik

0 222 2392979 /dan 2860